Պարույր Սևակ
Բացահայտեք նրա ժառանգությունըՀայաստանի Ձայնը
Պարույր Սևակը (հունվարի 24, 1924 - հունիսի 17, 1971) 20-րդ դարի ամենանշանավոր հայ բանաստեղծներից մեկն էր: Նրա ստեղծագործությունը բնութագրվում է հուզական խորությամբ, հայրենասիրական թեմաներով և լեզվի նորարարական մոտեցմամբ:
Ծնվել է Զանգակատուն գյուղում, Սևակն ավարտել է Երևանի պետական համալսարանը, այնուհետև ստացել է բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան Մոսկվայի Գորկու անվան համաշխարհային գրականության ինստիտուտում:
Նրա բանաստեղծական ժողովածուները, այդ թվում «Անլռելի զանգակատուն» և «Մարդը ափի մեջ», հաստատեցին նրան որպես հայկական բանաստեղծության վարպետ՝ համատեղելով ավանդական ձևերը մոդեռնիստական զգացողությունների հետ:
Նշանավոր Գործեր
Անլռելի զանգակատուն
Հայոց ցեղասպանության զոհերին նվիրված բանաստեղծությունների հզոր ժողովածու, որի վերնագրային բանաստեղծությունը դարձավ նրա ամենահայտնի գործերից մեկը:
Մարդը ափի մեջ
Խորապես փիլիսոփայական ժողովածու, որն ուսումնասիրում է մարդկային վիճակը, գոյությունը և անհատների ու հասարակության միջև հարաբերությունները:
Եղիցի լույս
Նրա վերջին հրատարակված ժողովածուն, որը ցուցադրում է նրա հասուն ոճը և խորը մտորումները կյանքի, սիրո և ազգային ինքնության մասին:
Նրա Խոսքերով
Լավագույն դիմակն այն է, անկասկա՛ծ,
Որ կոչվում է դեմք:
Ես հոգնել եմ մանրաքանդակ պաղ խոսքերից:
Լավ է լինել հմուտ դարբին, քան ոսկերիչ...
Երազել է տալիս մութը,
Իսկ երազել մենք չենք ուզում:
Եվ հասկանում ես, որ մարդն, ի վերջո,
Նորի՛ց չի սիրում, սիրում է կրկի՜ն...
Կյանքի Ժամանակագրություն
Ծնունդ
Ծնվել է հունվարի 24-ին Արարատի շրջանի Չանախչի (ներկայիս Զանգակատուն) գյուղում։ Պարույրը իր ծնողների երկրորդ զավակն էր, սակայն առաջնեկի փոքր տարիքում մահի արդյունքում նա դառնում է ընտանիքի միակ երեխան։
Վաղ մանկություն
Հինգ տարեկանից սկսել է գրել ու կարդալ։ Նույն տարիքից էլ սկսում է հաճախել դպրոց, թեև սկզբում ոչ օրինական կարգով, քանի որ տարիքը թույլ չէր տալիս։
Կրթություն
Դպրոցը գերազանց առաջադիմությամբ ավարտելով՝ ընդունվում է Երևանի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի հայերենի բաժինը։
Համալսարանի ավարտ և աշխատանք
Ավարտել է Երևանի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը։ 1945-1946թթ աշխատել է «Ավանգարդ»-ում, իսկ 1945-1949թթ՝ Արտասահմանյան երկրների հետ բարեկամության և մշակութային կապի հայկական ընկերությունում։
Գրական գործունեություն
Աշխատել է «Գրական թերթ»-ի խմբագրությունում՝ որպես պոեզիայի բաժնի վարիչ։
Մոսկվայի շրջան
1951-1956թթ սովորել է Մոսկվայի Մ.Գորկու անվան գրականության ինստիտուտում։ 1955-1959թթ դասախոսել է նույն ինստիտուտում։
Գիտական և հասարակական գործունեություն
1963թ-ից աշխատել է որպես ավագ գիտաշխատող ՀՀ ԳԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում։ 1966-1971թթ եղել է Հայաստանի գրողների միության վարչության քարտուղար, ԽՍՀՄ VII գումարման Գերագույն խորհրդի դեպուտատ։
Գիտական նվաճումներ
1967թ-ին Սայաթ-Նովա թեմայով թեզ է պաշտպանել և 1970թ-ին ստացել է բանասիրական գիտությունների դոկտորի աստիճան։
Կինոարվեստ
Նրա սցենարներով նկարահանվել են «Մեսրոպ Մաշտոց» (1962թ.) և «Սայաթ-Նովա» (1965թ.) փաստագրական կինոնկարները։
Ողբերգական վախճան
Հունիսի 17-ին զոհվել է ավտովթարից և թաղված է հայրենի գյուղում։
Հարատև Ժառանգություն
Պարույր Սևակի բանաստեղծությունները թարգմանվել են աշխարհի բազմաթիվ լեզուներով։ Այսօր նրա տունը Զանգակատունում վերածվել է թանգարանի։ Նրա բանաստեղծությունները դասավանդվում են Հայաստանի դպրոցներում, և բազմաթիվ փողոցներ, դպրոցներ և մշակութային հաստատություններ կրում են նրա անունը։ Նրա խոսքերը շարունակում են ոգեշնչել հայերի սերունդներին և բանաստեղծության սիրահարներին ամբողջ աշխարհում։
Ուսումնասիրեք նրա ամբողջական գործերը